lm, Fot. L. Matuszewska

Kandydaci na radnych robią co mogą, aby nas przekonać, że proszą o nasze głosy, bo chcą służyć nam, naszym miastom, gminom czy powiatom. To bardzo chwalebne, jednak nie możemy zapominać, że za pełnienie funkcji w samorządzie otrzymują wynagrodzenie. Sprawdziliśmy, jakie są to kwoty? 

Materiał powstał w ramach projektu Stowarzyszenia Gazet Lokalnych „Audytor wyborczy sieci mediów lokalnych”, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy Norweskich.

W Lesznie niemal wszyscy, dziś już starsi mieszkańcy, pamiętają pierwszą Radę Miejską po reformie samorządowej. To była kadencja 1990-1994. W Radzie Miejskiej Leszna zasiadało wówczas 32 radnych. Wszyscy pracowali społecznie. Był taki wielki entuzjazm do tego, aby budować Leszno, rozwijać je, unowocześniać, czynić użytecznym dla ludzi, że nikt nawet nie myślał brać za to pieniędzy.

Tamte czasy minęły już dawno. Teraz praca w radzie, każdego szczebla, jest płatna. Można dyskutować, czy to wynagrodzenie duże, czy raczej symboliczne. Każdy to oceni ze swojego punktu widzenia. Kilka lat temu w Radzie Miejskiej Leszna był radny, który otwarcie przyznawał, że co kadencję bierze na raty nowe auto i z samorządowej diety je spłaca.

Przyjrzeliśmy się poborom radnych i pieniądzom, jakie samorządy, a więc my wszyscy – podatnicy, wydajemy na obsługę rad, a więc utrzymanie ich biur, pracowników, materiały biurowe, delegacje i telefony…

Pierwszy wniosek jest taki: niezależnie od tego, jak duże są to kwoty, to od radnych, których sobie wybieramy (a nowych wybierzemy już 7 kwietnia), mamy prawo wymagać, by dla nas ciężko i uczciwie pracowali. Tej pracy i za takie wynagrodzenie świadomie się podejmują.

A więc przejdźmy do konkretów.

Zdecydowanie najwięcej zarabiają radni Sejmiku Województwa Wielkopolskiego. A jest ich 39.

Radni sejmiku otrzymują stałe diety comiesięczne. Nie mają dodatkowych wynagrodzeń za posiedzenia sejmiku lub komisji, ale nieusprawiedliwiona nieobecność umniejsza pobory. Radny bez funkcji ma 3693 zł miesięcznie, funkcje w sejmiku lub komisjach zwiększają wynagrodzenie. Najwięcej zarabia przewodniczący sejmiku – 4294,61 zł.

W roku 2023 samorząd wojewódzki wydał na diety radnych i delegacje 1.991.833 zł, na funkcjonowanie Kancelarii Sejmiku – 608.705 zł, a na wynagrodzenia jej pracowników – 1.649.354 zł.  

W Lesznie mamy 23 radnych.

Miesięcznie każdy z nich otrzymuje 895 zł diety. Więcej mają: wiceprzewodniczący (jest ich obecnie dwóch) – 1342 z i przewodniczący 1789 zł. Wymienione diety są wypłacane z góry, niezależnie od tego, czy radni obradują, czy nie. Za udział w obradach otrzymują dodatkowe wynagrodzenia. Za każdą komisję 72 zł, zastępca przewodniczącego komisji – 89 zł, a przewodniczący – 107 zł. Za każdą sesję każdy z radnych 107 zł.

Biorąc pod uwagę, że sesje w Lesznie odbywają się zwyczajowo raz w miesiącu (z przerwami na wakacje letnie), a każdy radny należy do dwóch komisji, to miesięcznie zwykły radny otrzymuje od około 1400 do 1200 zł w zależności, czy szefuje jakiejś komisji, czy też nie. Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej ma około 1600 zł miesięcznie, a przewodniczący – ponad 2000 zł.

Na diety radnych w roku 2023 z budżetu Leszna wydano 406.639,39 zł, co by oznaczało, że średnio na jednego radnego przypadła w ubiegłym roku kwota ponad 17 tysięcy złotych. W całej kadencji, która obecnie jest rekordowo długa, bo trwa aż 5,5 roku, radny Leszna mógł otrzymać około 100 tysięcy złotych.

Wydatki Biura Rady w Lesznie to także składki, jakie miasto płaci będąc w różnych stowarzyszeniach, np. Związku Miast Polskich, zakupy kwiatów, wydawnictw, catering na sesje, programy komputerowe, czy współpracę w mediami. W sumie to ponad 100 tysięcy złotych. Pensje pracowników biura, jako osób niepublicznych, nie są jawne. 
***
W porównaniu do innych miast powiatowych – Gostynia, Kościana i Rawicza trzeba zaznaczyć, że diety radnych Leszna nie są wcale wysokie. Ale też inne samorządy nie wypłacają już dodatkowych diet za udział w sesjach czy komisjach. Radni mają stałe miesięczne pobory, które są obniżane, gdy opuszczają obrady.

Najwyższe pobory spośród wszystkich radnych w regionie mają przewodniczący rad w Kościanie i Rawiczu, którzy miesięcznie dostają po 3220 zł. Gostyń na diety radnych w roku 2023 wydał 504.804,55 zł. Na drugim biegunie są radni z Wijewa, którzy dostają tylko diety za posiedzenia i miesięcznie mają z tego tytułu po kilkaset złotych. 

Więcej od radnych Leszna otrzymują radni powiatu leszczyńskiego, których jest 17.

Powiatowi radni otrzymują diety stałe, miesięczne, bez dodatków za posiedzenia komisji czy sesje. Radny zwykły ma miesięcznie 1718 zł, przewodniczący komisji – 1933 zł, członek zarządu – 2792 zł, przewodniczący rady – 2792 zł, wiceprzewodniczący rady – 2362 zł. Nieobecność na komisji lub sesji oznacza utratę 200 zł z diety. 

Skromniejsza niż w Lesznie jest za to obsługa Rady Powiatu Leszczyńskiego. W roku 2023 wyniosła ona, razem z dietami, 434.162,36 zł. 

Gmina Lipno (15 radnych)

Przewodniczący Rady Gminy Lipno otrzymuje miesięczną dietę w wysokości 2147, 31, wiceprzewodniczący – 1610,48, przewodniczący komisji – 1395,75, zwykły radny – 1181,02. Nieobecność na sesji lub komisji oznacza obniżenie diety odpowiednio o 5 lub 2 procent.

Na działalność Rady Gminy samorząd Lipna w roku 2023 wydał 253.153,22 zł, w tym na diety radnych 235.917,84 zł.

Gmina Święciechowa (15 radnych)

Przewodniczący Rady Gminy Święciechowa ma miesięczną dietę w wysokości 1860 zł, wiceprzewodniczący – 1310 zł, przewodniczący komisji – 980 zł, przewodniczący komisji będący jednocześnie członkiem innej komisji – 1090 zł, radny zasiadający w jednej komisji – 870 zł, w dwóch komisjach – 980 zł. Każda nieobecność na sesji lub komisji to utrata 200 zł. 

Na działalność Rady Gminy z budżetu Święciechowy w roku 2023 przeznaczono 283.029,75 zł.

Gmina Włoszakowice (15 radnych)

Przewodniczący Rady Gminy Włoszakowice otrzymuje miesięcznie 2100 zł, jego zastępca – 1300 zł, przewodniczący komisji – 1100 zł, a radny bez żadnej funkcji – 1000 zł. Nieobecność na sesji czy komisji skutkuje zmniejszeniem diety o 100 zł.

W roku 2023 wydatki związane z działalnością rady to 264.881,12 zł.

Miasto i gmina Rydzyna (15 radnych)

Radni Rydzyny otrzymują miesięczne diety zróżnicowane w zależności od tego, jaką funkcję sprawują w Radzie Miejskiej i z takim zastrzeżeniem, że miesięcznie nie może to być kwota wyższa niż 2147,30 zł. 

Miasto i gmina Osieczna (15 radnych)

Wysokość diety, jaką otrzymuje radny Rady Miejskiej Gminy Osieczna jest uzależniona od funkcji jaką zajmuje, podobnie jak to jest w innych samorządach. Przewodniczący rady otrzymuje miesięczną dietę 2147 zł, wiceprzewodniczący – 1300 zł, przewodniczący komisji – 1300 zł, radny zwykły – 1150 zł. Nieobecność na sesji lub komisji to dieta pomniejszona o 200 zł i nie ma znaczenia, czy radny ma usprawiedliwienie swojej absencji czy nie.

Funkcjonowanie Rady Miejskiej Gminy Osieczna w roku 2023 to koszt 242.320,68 zł.

Gmina Wijewo (15 radnych)

Gmina Wijewo to najmniejsza gmina powiatu leszczyńskiego jeśli chodzi o liczbę mieszkańców. Radni tej gminy mają też najniższe wynagrodzenia spośród wszystkich gmin. W powiecie są wyjątkiem. Dostają diety tylko za udział w sesjach i komisjach. I jest to 394 zł za każde posiedzenie, na jakim są obecni. Przewodniczący Rady Gminy Wijewo, wiceprzewodniczący, przewodniczący i wiceprzewodniczący komisji nie dostają żadnych dodatków za pełnione funkcje.

Wydatki gminy Wijewo na działalność rady w roku 2023 to 130.400,19 zł, w tym diety 119.682,25 zł.

Gmina Krzemieniewo (15 radnych)

Wynagrodzenia radnych Rady Gminy Krzemieniewo wypłacane są podobnie, jak w Wijewie, ale stawki są dużo wyższe. Radni Krzemieniewa dostają diety za udział w sesji – 500 zł, a przewodniczący i wiceprzewodniczący komisji – 750 zł. Takie same stawki obowiązują za udział w komisji. Zastrzeżenie jest takie, że suma diet (na udział w sesjach i komisjach), jakie radny otrzymuje w miesiącu nie może przekroczyć 2147,31. Wyjątkiem jest przewodniczący Rady Gminy, który otrzymuje miesięczny ryczałt bez względu na to, czy odbywają się komisje lub sesje. Wynosi on 2147 zł i jest umniejszany o 10 procent za każdą ewentualną nieobecność na posiedzeniu rady.

W roku 2023 samorząd Krzemieniewa wydał na obsługę Rady gminy 224.620,78 zł, z czego 214.819,02 zł – na diety radnych.

Lidia Matuszewska

Link do tekstu: Radni nie pracują za darmo. W kadencji mogą zarobić nawet 100.000 złotych Gazeta ABC