W wyborach samorządowych zdecydujemy, komu na najbliższych pięć lat powierzymy losy Mysłowic. Dlatego warto głosować świadomie, na wiarygodnych i godnych zaufania kandydatów. Wybór osób, przy nazwiskach których 7 kwietnia postawimy znak X, to jedno – lecz równie istotne jest, by skorzystać ze swojego prawa wyborczego zgodnie z przepisami i tak, aby nas głos był ważny.

Materiał powstał w ramach projektu Stowarzyszenia Gazet Lokalnych „Audytor wyborczy sieci mediów lokalnych”, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy Norweskich.

7 kwietnia wyborcy oddadzą cztery głosy, wybierając kandydatów do: rady gminy, rady powiatu, sejmiku województwa oraz na wójta, burmistrza lub prezydenta. Wyjątkiem są miasta na prawach powiatu, takie jak Mysłowice, w których będziemy wybierać radnych rady gminy, radnych sejmiku i prezydenta miasta.

Przypominamy, o czym trzeba wiedzieć, idąc w niedzielę do lokalu wyborczego.

Radni rady miasta

Mysłowice są podzielone na cztery okręgi wyborcze, w każdym mieszkańcy wybiorą od pięciu do siedmiu radnych – w sumie 23. Okręg nr 1 obejmuje dzielnice: Piasek, Stare Miasto, Centrum (pięcioro radnych); okręg nr 2 – dzielnice: Janów Miejski-Ćmok, Szopena-Wielka Skotnica, Bończyk-Tuwima (siedmioro radnych); okręg nr 3 – dzielnice: Brzęczkowice i Słupna, Brzezinka, Morgi (pięcioro radnych); okręg nr 4 – dzielnice: Larysz-Hajdowizna, Krasowy, Kosztowy, Dziećkowice, Wesoła, Ławki (sześcioro radnych).

Swoich kandydatów zarejestrowały w wyborach do Rady Miasta Mysłowice trzy komitety partyjne i cztery lokalne: KWW Alternatywa dla Mysłowic, KWW Projekt Mysłowice, KWW Koalicja Obywatelska, KWW Prawo i Sprawiedliwość, KWW Razem Dla Mysłowic, KKW Trzecia Droga Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe, KWW Dariusza Wójtowicza-Wspólnie Dla Mysłowic.

Aby kandydat zdobył mandat, lista, z której startuje, musi otrzymać odpowiednie poparcie. Mandaty w wyborach do rady miasta są dzielone proporcjonalnie metodą d’Hondta tylko pomiędzy komitety, które uzyskały powyżej 5 proc. głosów. Wyniki uzyskane przez te komitety są dzielone przez kolejne liczby naturalne (1, 2, 3, 4 itd.). W przypadku Mysłowic 23 najwyższe wyniki dają mandaty radnego. W praktyce zastosowanie metody d’Hondta oznacza, że do rady może nie wejść kandydat, który w ogólnym zestawieniu zdobył więcej głosów niż jego konkurent z innej listy.

W wyborach samorządowych w 2018 roku w Mysłowicach najwięcej – dziesięć mandatów – zdobyła Koalicja Obywatelska (32,96 proc. ważnych głosów), sześć przypadło Prawu i Sprawiedliwości (24,73 proc.), cztery komitetowi Dariusza Wójtowicza (21,82 proc.), trzy Mysłowickiemu Porozumieniu Samorządowemu (14,28 proc.). W podziale mandatów nie brały udziału komitety SLD Lewica Razem (zdobyła 2,91 proc. ważnych głosów) i Niezależni Mysłowice (3,31 proc.).

Radni Śląskiego Sejmiku Wojewódzkiego

Sejmik śląski tworzy 45 radnych, którzy są wybierani w siedmiu okręgach wyborczych. Mysłowice wraz z Katowicami, Tychami, powiatem bieruńko-lędzińskim i pszczyńskim należą do okręgu nr 2. Z naszego okręgu do obsadzenia jest siedem mandatów, o które ubiega się 91 osób z 12 komitetów.

Podobnie jak w wyborach do rady miasta, stosuje się proporcjonalny podział mandatów pomiędzy komitety, które zdobędą w województwie co najmniej 5 proc. ważnych głosów.

Wybory prezydenta

W najbliższą niedzielę mieszkańcy zdecydują także, kto przez pięć najbliższych lat będzie prezydentem Mysłowic. Wygra ten kandydat, który 7 kwietnia zdobędzie więcej niż 50 proc. ważnych głosów. Jeśli żaden nie uzyska takiego poparcia, dwoje kandydatów z najlepszymi wynikami zmierzy się 21 kwietnia w drugiej turze.

Od 2002 roku – czyli od czasu, gdy odbyły się pierwsze bezpośrednie wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów – w Mysłowicach nigdy prezydent nie został wybrany w pierwszej turze. W 2002 r. Zbigniewa Augustyna pokonał Stanisław Padlewski. Po śmierci Padlewskiego, w przedterminowych wyborach w 2002 r., Grzegorz Osyra wygrał z Edwardem Lasokiem. W 2006 roku Osyra znów wygrał z Lasokiem, a 4 lata później ci sami kandydaci ponownie zmierzyli się w drugiej turze, która tym razem okazała się zwycięska dla Lasoka. W 2014 roku Edward Lasok w wyborach pokonał Dariusza Wojtowicza. Wójtowicz w 2018 roku uzyskał przewagę nad Wojciechem Królem – i w tym roku ubiega się o reelekcję.

Gdzie i jak głosować?

Mieszkańcy Mysłowic głosują w 37 stałych obwodach głosowania. Dodatkowo w mieście zostały utworzone cztery odrębne obwody: dla osadzonych w areszcie, pensjonariuszy domu pomocy społecznej oraz pacjentów Szpitala nr 1 i Szpitala nr 2.

Adres komisji wyborczej, w której mamy głosować, można sprawdzić na stronie Państwowej Komisji Wyborczej w zakładce „Wyszukiwarka obwodów” albo w aplikacji mObywatel, wybierając usługę Wybory.

Co istotne: ponieważ wybory samorządowe dotyczą gminy, w której wyborca jest zameldowany albo mieszka na stałe, głosować można tylko w stałym obwodzie głosowania. W przeciwieństwie do wyborów do Sejmu i Senatu nie można więc oddać głosu w dowolnym lokalu na terenie kraju, korzystając z zaświadczenia o prawie do głosowania. Nie można też zmienić miejsca głosowania np. ze względu na podróż. Chcąc głosować w miejscu zamieszkania, które jest inne niż miejsce zameldowania, trzeba złożyć wniosek do urzędu gminy – teoretycznie można to składać przez cały rok, tylko że urzędy zastrzegają sobie na rozpatrzenie pięć dni. Tak więc najlepiej było zrobić to do wtorku-środy po świętach.

Na wizytę w swojej obwodowej komisji wyborczej i oddanie głosu mamy czas od godz. 7.00 do 21.00. Żeby potwierdzić tożsamość, trzeba zabrać dowód osobisty, paszport, legitymację studencką, prawo jazdy; można też okazać członkowi komisji wyborczej dowód osobisty w aplikacji mObywatel. Ale uwaga – 15 października 2023 r., podczas wyborów parlamentarnych, część wyborców miała problem z zalogowaniem się do aplikacji z powodu jej dużego obciążenia, dlatego warto mieć przy sobie tradycyjny dokument.

Dostaniemy trzy karty do głosowania: na radnego radny miasta, radnego sejmiku i prezydenta miasta. Każda karta do głosowania musi być opatrzona pieczęciami państwowej i obwodowej komisji wyborczej – w przeciwnym razie będzie nieważna.

By głos był ważny, na każdej karcie trzeba postawić znak X w kratce z lewej strony obok nazwiska tylko jednego kandydata. Pamiętajmy, że znak X to co najmniej dwie linie przecinające się w obrębie kratki. Każdy inny symbol przy nazwisku kandydata spowoduje, że głos będzie nieważny. Nasz głos będzie nieważny także wtedy, gdy na jednej karcie postawimy X w kratce przy nazwisku więcej niż jednego kandydata lub nie postawimy go przy żadnym nazwisku.

Natomiast jeżeli zachcemy na karcie zrobić jakiś dopisek – głos będzie ważny. Mówi o tym art. 41. Kodeksu wyborczego: „Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych numerów list i nazw lub nazwisk albo poczynienie innych znaków lub dopisków na karcie do głosowania, w tym w kratce lub poza nią, nie wpływa na ważność oddanego na niej głosu”.

Podczas głosowania tylko w ograniczonym zakresie możemy skorzystać z pomocy członków komisji wyborczej. Ta może jedynie wyjaśnić, w jaki sposób mamy głosować, kiedy głos jest ważny, a na prośbę wyborcy niepełnosprawnego – przekazać mu informacje o komitetach wyborczych biorących udział w wyborach oraz zarejestrowanych kandydatach i listach kandydatów. Ponadto, gdyby już po wydrukowaniu kart wyborczych, a przed dniem wyborów z listy został skreślony któryś kandydat, komisja informuje o tym wyborcę.

W siedzibie obwodowej komisji wyborczej, oprócz członków komisji, możemy też spotkać mężów zaufania. To osoby wyznaczone przez pełnomocników komitetów wyborczych. Ich rola polega m.in. na obserwowaniu pracy komisji wyborczej, zgłaszaniu przewodniczącemu komisji uwag i zastrzeżeń, wnoszeniu uwag do protokołu głosowania.

Zakaz agitacji i cisza wyborcza

No i warto pamiętać o obowiązującej ciszy wyborczej. Ta rozpocznie się o północy z 5 na 6 kwietnia i potrwa do zakończenia głosowania 7 kwietnia. W tym czasie zabronione jest prowadzenie agitacji wyborczej, zwoływanie zgromadzeń, wygłaszanie przemówień, rozpowszechnianie materiałów wyborczych, organizowanie pochodów i manifestacji, publikowanie wyników sondaży wyborczych. Ograniczenia dotyczą także Internetu i prowadzenia agitacji w mediach społecznościowych. Kto złamie ciszę wyborczą, naraża się na kary finansowe – od 20 zł do 5 tys. zł grzywny, a w przypadku publikowania wyników sondaży wyborczych – grzywna wynosi od 500 tys. zł do 1 mln zł.

Zakaz prowadzenia agitacji wyborczej, w jakiejkolwiek formie, obowiązuje także w lokalu wyborczym.

A. Starmach

Link do tekstu: O czym trzeba wiedzieć, idąc do urn. Poradnik wyborcy Co Tydzień Mysłowice