Wyborcza frekwencja przerosła jakiekolwiek wyobrażenia. W lokalach gościli i starsi, i młodsi. Ci, którzy nie mieli jeszcze prawa do oddania głosu, sumiennie wrzucali do urn karty wypełnione przez rodziców. Fot. Mariusz Godos
Z kilku powodów były to wyjątkowe i zupełnie nieoczekiwanie sfinalizowane wybory parlamentarne. Przede wszystkim z powodu absolutnie rekordowej frekwencji i – najprawdopodobniej – końca 8-letnich rządów w Polsce Prawa i Sprawiedliwości. Gdyby jednak miało o tym decydować tylko Podkarpacie, PiS nie miałby konkurencji. Ponownie zmiażdżył ją w województwie i naszym regionie. Dominacji próbowały „przeciwstawić się” trzy miasta: Przemyśl, Jarosław i Lubaczów. Kandydaci tej partii zgarnęli aż 7 z 11 poselskich mandatów i mandat senatorski.
Materiał powstał w ramach projektu Stowarzyszenia Gazet Lokalnych „Audytor wyborczy sieci mediów lokalnych”, realizowanego z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy Norweskich.
Uprawnionych do głosowania Polaków było dokładnie 29 mln 91 tys. 533 osoby (w Polsce i za granicą). Swój głos mogli oddać w 31 tys. 497 obwodach wyborczych na terenie całego kraju. 320 obwodów było przygotowanych dla naszych rodaków poza granicami Polski. Lokale wyborcze otwarte były do godziny 21. W niedzielę, 15 października br., jednocześnie z wyborami parlamentarnymi trwało referendum ogólnokrajowe. Każdy głosujący w lokalu wyborczym otrzymywał trzy jednostronicowe karty. Na pierwszej znajdowali się kandydaci do Sejmu RP, na drugiej – do Senatu RP, na trzeciej – cztery pytania referendalne. Jak już wspomnieliśmy, ze względu na frekwencję były to wybory wyjątkowe. Od wielu lat tylu rodaków nie ruszyło do urn wyborczych, chcąc decydować o losie Polski w kolejnych latach.
Prawie 75-procentowa frekwencja w Polsce
Łącznie w Polsce głosowały 21 mln 395 tys. 983 osoby, co dało niebotyczną w ostatnich latach frekwencję na poziomie 74,38 procent! Statystycznie wybory – po raz trzeci z rzędu – wygrała partia rządząca, czyli Prawo i Sprawiedliwość, uzyskując 35,38 procent głosów. Tuż za nią uplasowały się partie opozycyjne, czyli w kolejności: Koalicja Obywatelska PO .N IPL Zieloni – 30,70 proc. i Trzecia Droga – Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe – 14,40 proc. oraz Nowa Lewica – 8,61 proc. Tuż za podium znalazła się Konfederacja Wolność i Niepodległość – 7,16 proc. Te wyniki przełożyły się na mandaty poselskie, których łącznie jest 460. W Sejmie RP w kadencji 2023 – 2027 zasiądą przedstawiciele pięciu partii politycznych.
PiS do opozycji?
PiS zgarnął 194 mandaty, Koalicja Obywatelska – 157, Trzecia Droga – Polska 2050 Szymona Hołowni – PSL – 65, Nowa Lewica – 26, zaś Konfederacja WiN – 18. Wspomniane partie opozycyjne mają łącznie 248 mandatów. To większość sejmowa i jeśli się „dogadają”, będą w stanie stworzyć nowy rząd. Wówczas PiS, rządzący w Polsce przez 8 lat, będzie zmuszony przejść do opozycji, mimo statystycznego wygrania tych wyborów.
W wyborach do Senatu RP PiS zebrał 34,81 procent głosów, KO – 28,94, Trzecia Droga – 11,51, Konfederacja WiN – 6,75, Nowa Lewica – 5,29, zaś Bezpartyjni Samorządowcy – 4,91. To przełożyło się na mandaty senatorskie. PiS uzyskał 34, KO – 41, Trzecia Droga – 11, a Nowa Lewica – 9. Do Senatu dostało się także 5 kandydatów, startujących z własnych komitetów w ramach tzw. paktu senackiego.
Fot. Mariusz Godos
Referendum nieważne
Jak już wspomnieliśmy, równocześnie w wyborami parlamentarnymi odbyło się Referendum Ogólnokrajowe’2023. Polacy mieli odpowiedzieć („tak” lub „nie”) na cztery pytania. Oto one: czy popierasz wyprzedaż majątku państwowego podmiotom zagranicznym, prowadzącą do utraty kontroli Polek i Polaków nad strategicznymi sektorami gospodarki, czy popierasz podniesienie wieku emerytalnego, w tym przywrócenie podwyższonego do 67 lat wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn, czy popierasz likwidację bariery na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi oraz czy popierasz przyjęcie tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki, zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzucanym przez biurokrację europejską?
Aby referendum było ważne, potrzebna była frekwencja przekraczająca 50 procent. Ta wyniosła łącznie 40,91 proc. Referendum uznane zostało za nieważne.
Fot. Mariusz Godos
PiS stracił jeden mandat
Nasz „regionalny” okręg wyborczy to okręg nr 22, czyli krośnieńsko-przemyski. Siedzibą Okręgowej Komisji Wyborczej było Krosno. Okręg obejmuje swoim zasięgiem powiaty: jarosławski, lubaczowski, przemyski i przeworski, miasto Przemyśl, ale również powiaty: bieszczadzki, brzozowski, jasielski, krośnieński, leski, sanocki oraz miasto Krosno. Do zdobycia było 11 mandatów. Uprawnieni mieszkańcy z naszego regionu mogli głosować na 7 komitetów wyborczych. To o dwa więcej niż w poprzednich wyborach z 2019 r.
Wyniki zarówno na Podkarpaciu, jak i w naszym regionie nie różniły się od wcześniejszych głosowań. Prawo i Sprawiedliwość zmiażdżyło rywali, zdobywając w województwie ponad 53-procentowe poparcie. W okręgu krośnieńsko-przemyskim prawie 55-procentowe. To o 9,4 proc. więcej niż wszystkie pozostałe komitety wyborcze.
Do zdobycia było 11 mandatów poselskich i 1 senatorski. Dla PiS-u przypadło siedem. Co ciekawe, to o jeden mniej w porównaniu z wyborami parlamentarnymi z 2019 r. W sejmowych ławach nie zasiądzie z tego ugrupowania żadna nowa twarz. Zabraknie jedynie Adama Śnieżka z Krosna. Koalicja Obywatelska PO .N IPL Zieloni zdobyła dwa mandaty. To nr 1 na liście, czyli Jolanta Frydrych i nr 2 – Marek Rząsa. Jedną poselską legitymację na nową kadencję zdobyły Trzecia Droga – Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe (nr 1 na liście, czyli Bartosz Romowicz) oraz Konfederacja Wolność i Niepodległość (nr 1 na liście, czyli Andrzej Zapałowski).
Sześcioro „naszych”
W porównaniu z poprzednią kadencją, nasz region „wzbogacił się” o jednego posła. Do piątki, która ponownie zasiądzie na Wiejskiej (A. Schmidt, T. Pamuła, M. Kuchciński, T. Chrzan i M. Rząsa), dołączył przemyślanin Andrzej Zapałowski. Ławy poselskie nie są dla niego nowością. Był posłem na Sejm RP III kadencji (1997 – 2001), a w latach 2005 – 2009 deputowanym do Parlamentu Europejskiego VI kadencji. Jarosław miał i ma trójkę „swoich posłów”, Przemyśl również. „Rodzynkiem” Lubaczowa i powiatu jest T. Pamuła. Żadnego przedstawiciela nie ma natomiast Przeworsk i powiat przeworski.
Nowy przemyski radny
Warto dodać, że wybór A. Zapałowskiego na posła oznacza zmiany w składzie Rady Miejskiej w Przemyślu, bo lider list Konfederacji WiN w wyborach parlamentarnych był przemyskim radnym. Jego miejsce zajmie 59-letni Mariusz Piwko, który w wyborach samorządowych w 2018 r. z listy Komitetu Wyborczego Wyborców „Kukiz’15” (z tej A. Zapałowski dostał się do przemyskiej rady) w okręgu nr 1 zdobył 406 głosów.
Posłowie kadencji 2023 – 2027 w okręgu nr 23 (krośnieńsko-przemyskim):
- Prawo i Sprawiedliwość (7): Anna Schmidt, Teresa Pamuła, Maria Kurowska, Marek Kuchciński, Piotr Uruski, Piotr Babinetz, Tadeusz Chrzan.
- Koalicja Obywatelska PO .N IPL Zieloni (2): Jolanta Frydrych, Marek Rząsa.
- Trzecia Droga – Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe (1): Bartosz Romowicz.
- Konfederacja Wolność i Niepodległość (1): Andrzej Zapałowski.
„10” kandydatów z naszego regionu z największą liczbą głosów w okręgu nr 22 (krośnieńsko-przemyskim):
- 1. Marek Kuchciński (PiS) – 50 tys. 519
- 2. Anna Schmidt (PiS) – 28 tys. 692
- 3. Teresa Pamuła (PiS) – 15 tys. 273
- 4. Andrzej Zapałowski (Konfederacja WiN) – 14 tys. 475
- 5. Marek Rząsa (KO) – 13 tys. 510
- 6. Tadeusz Chrzan (PiS) – 12 tys. 184
- 7. Daniel Krawiec (PiS) – 8 tys. 781
- 8. Łukasz Rydzik (Nowa Lewica) – 7 tys. 281
- 9. Daniel Dryniak (PiS) – 5 tys. 677
- 10. Piotr Pilch (PiS) – 5 tys. 42
Frekwencja (w %):
- Polska – 74,38
- Podkarpacie – 69,98
Gminy (najwyższa; w %):
- 1. Przeworsk – 70,96
- 2. Pawłosiów – 70,43
- 3. Przemyśl – 70,15
- 4. Zarzecze – 70,07
- 5. Wiązownica – 69,49
- 6. Orły – 69,36
- 7. Pruchnik – 69,20
- 8. Gać – 69,19
- 9. Żurawica – 68,93
- 10. Tryńcza – 68,75
Gminy (najniższa; w %):
- 1. Stubno – 59,75
- 2. Dubiecko – 61,74
- 3. Stary Dzików – 62,05
- 4. Narol – 62,15
- 5. Bircza – 62,46
- 6. Fredropol – 62,53
- 7. Cieszanów – 63,13
- 8. Rokietnica – 64,34
- 9. Horyniec-Zdrój – 64,73
- Laszki – 64,73
Gminy, w których oddano najwięcej głosów na cztery najwyżej sklasyfikowane komitety wyborcze w Polsce (w %):
Prawo i Sprawiedliwość:
- 1. Krzywcza – 70,54
- 2. Pruchnik – 70,09
- 3. Tryńcza – 69,57
- 4. Chłopice – 68,82
- 5. Rokietnica – 68,64
- 6. Laszki – 67,61
- 7. Przeworsk – 67,52
- 8. Bircza – 66,40
- 9. Radymno – 66,16
- 10. Roźwienica – 66,04
Koalicja Obywatelska PO .N IPL Zieloni:
- 1. Krasiczyn – 20,23
- 2. Przemyśl – 19,22
- 3. Medyka – 17,16
- 4. Pawłosiów – 15,00
- 5. Fredropol – 14,94
- 6. Żurawica – 14,89
- 7. Stubno – 13,90
- 8. Horyniec-Zdrój – 13,10
- 9. Jarosław – 12,26
- 10. Narol – 10,74
Trzecia Droga – Polska 2050 Szymona Hołowni – Polskie Stronnictwo Ludowe:
- 1. Cieszanów – 28,48
- 2. Kańczuga – 20,73
- 3. Orły – 18,52
- 4. Horyniec-Zdrój – 15,69
- 5. Stary Dzików – 15,55
- 6. Stubno – 15,35
- 7. Krasiczyn – 14,47
- 8. Narol – 14,44
- 9. Zarzecze – 13,98
- 10. Żurawica – 13,13
Konfederacja Wolność i Niepodległość:
- 1. Stary Dzików – 10,67
- 2. Orły – 10,59
- 3. Medyka – 10,09
- 4. Tryńcza – 9,94
- 5. Wiązownica – 9,76
Wybory do Senatu RP (okręg nr 58; krośnieńsko-przemyski; 1 mandat):
Frekwencja (woj. podkarpackie) – 69,94 procent
- 1. Mieczysław Golba (Prawo i Sprawiedliwość) – 49,20 procent (131 649 głosów)
- 2. Adam Woś (Koalicja Obywatelska) – 24,30 (65 034)
- 3. Włodzimierz Bodnar (Bezpartyjni Samorządowcy) – 15,82 (42 343)
- 4. Dariusz Lasek (Konfederacja WiN) – 8,77 (23 475)
- 5. Maria Drapak (Ruch Dobrobyt i Pokój) – 1,90 (5 088)
Referendum Ogólnokrajowe’2023
Frekwencja (w %):
- Polska – 40,91
- Podkarpackie – 52,24
miasta:
- Przemyśl – 41,81
- Jarosław – 46,52
- Lubaczów – 45,52
- Przeworsk – 49,94
- Radymno – 50,62
powiaty:
- jarosławski – 53,84
- lubaczowski – 50,93
- przemyski – 52,83
- przeworski – 55,55
Autor: Mariusz Godos
Link do tekstu: Podkarpacie dla PiS. Dla opozycji: Przemyśl, Jarosław i Lubaczów Życie Podkarpackie
